ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿಕೊರ ಪರಭಕ್ಷಕ ಕೀಟ “ಸೀಳು ಕಣ್ಣಿನ ಗೂಬೆ ನೋಣ”

           © ಶಶಿಧರಸ್ವಾಮಿ ಆರ್. ಹಿರೇಮಠ 

ಮಬ್ಬಾದ ಮುಂಜಾವು ಇನ್ನೂ ಸೂರ್ಯ ಉದಯಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಕೈತೋಟದಲ್ಲಿಒಣಗಿದ ಕಡ್ಡಿಯೊಂದರ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿದ್ದ ಕೀಟವೊಂದು ನನಗೆ ಕಂಡಿತು. ದೂರದಿಂದ ನೋಡಿ ಏರೋಪ್ಲೇನ್ ಚಿಟ್ಟೆ ಇರಬೇಕು ಅಂದುಕೊಂಡೆ. ಹತ್ತಿರ ಹೋಗಿ ನೋಡಿದಾಗ ಅದು ಗೂಬೆ ನೊಣವಾಗಿತ್ತು. ಅದರ ಎರಡು ಕಣ್ಣುಗಳು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದವು ಮತ್ತು ತಲೆಯ ಬಹುಭಾಗವನ್ನು ಆವರಿಸಿದ್ದವು, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಂಯುಕ್ತ ಕಣ್ಣು ಎರಡು ಹಾಲೆಗಳಾಗಿ ವಿಭಜನೆಯಾಗಿರುವಂತೆ ತೋರುತ್ತಿತ್ತು, ನಾನು ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಕೀಟದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ನೋಡಿಲ್ಲ! ಬಹುಶಃ, ಈ ಕಣ್ಣುಗಳೇ ಈ ಕೀಟಕ್ಕೆ “ಗೂಬೆ ನೊಣ” ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬರಲು ಕಾರಣವಿರಬೇಕು. ಈ ಹಿಂದೆ ಹನುಮನಮಟ್ಟಿ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಹೋದಾಗ ಕೀಟ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಾದ ಡಾ. ಎಸ್. ಟಿ. ಪ್ರಭುರವರು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದ್ದರು. ಇದು ಕಾಣುವುದು ತುಸು ಅಪರೂಪವೇ. ತಕ್ಷಣವೇ ಮನೆ ಒಳಗೆ ಬಂದು ಕ್ಯಾಮೆರಾ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಅದರ ಛಾಯಾಗ್ರಹಣವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡೆ. ಅದರ ಮೀಸೆಗಳು ಕುಸ್ತಿ ಕಾಳಗದ ಜಟ್ಟಿಗಳಿಗಿರುವಂತೆ ಉದ್ದವಾಗಿ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಮೂಡಿವೆ. ಉಬ್ಬಿದ ವಿಭಜಿತ ಸಂಯುಕ್ತ ಕಣ್ಣುಗಳು ತುಂಬಾ ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳ ದೊಡ್ಡ ವಿಭಜಿತ ಕಣ್ಣುಗಳು ಹಾಗೂ ಕೆಲ ಸಂಧ್ಯಾಕಾಲದ ನಡುವಳಿಕೆಗಳಿಂದ ಇವಕ್ಕೆ “ಗೂಬೆ ನೊಣ” ಎಂಬ ಹೆಸರು ಅನ್ವರ್ಥಕ. ಸುಮಾರು 450 ಪ್ರಭೇದಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ ಇದು “ಸೀಳು ಕಣ್ಣಿನ ಗೂಬೆ ನೊಣವಾಗಿತ್ತು.

 “ಸೀಳು ಕಣ್ಣಿನ ಗೂಬೆ ನೊಣ” ಗಳನ್ನು “ಗೂಬೆ ನೊಣ” ಎಂತಲೂ ಕರೆದು, ಇಂಗ್ಲೀಷಿನಲ್ಲಿ “ಸ್ಪ್ಲಿಟ್ ಐಡ್‌ ಔಲ್‌ ಫ್ಲೈ” (Split-eyed Owlfly) ಅಥವಾ “ಔಲ್‌ ಫ್ಲೈ” (Owlfly) ಎಂದು ಕರೆದು, ಸಂಧಿಪದಿಗಳ, ಕೀಟ (Insecta) ವರ್ಗದ, ನ್ಯೂರೋಪ್ಟೆರಾ (Neuroptera) ಗಣದ, ಅಸ್ಕಲಫಿಡೇ (Ascalaphidae) ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಎದೆಗೂಡಿನ ಭಾಗವು ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಕೂದಲಿನಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದ್ದು, ಬದಿಗಳಲ್ಲಿಯ ಕುಹರದ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಪಟ್ಟೆ ಇದೆ. ತಲೆ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಬಿಳಿ ಕೂದಲಿನಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ, ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಕಪ್ಪು ಕೂದಲುಗಳಿವೆ. ಗ್ರಹಣಾಂಗ (ಆಂಟೆನಾ)ಗಳು ತುಕ್ಕು ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿವೆ. ರೆಕ್ಕೆಗಳಷ್ಟು ಉದ್ದವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಉದ್ದವಾದ ಹೊಟ್ಟೆಯು ಕೇಸರಿ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಪ್ಪು ಪಟ್ಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕಪ್ಪು ಪಟ್ಟೆಗಳಿವೆ. ಕಾಲುಗಳು ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಹೆಣ್ಣು ಗೂಬೆ ನೊಣಗಳ ಯೋನಿಯು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಗಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಇದರ ಪಾರದರ್ಶಕವಾದ ರೆಕ್ಕೆಗಳು ಬಹುನಾಳವ್ಯೂಹಗಳಿಂದ ಕೂಡಿವೆ. ಗೂಬೆ ನೊಣಗಳು ಇತರ ಕೀಟಗಳನ್ನು ವೈಮಾನಿಕವಾಗಿ ಹಿಡಿದು ತಿನ್ನುವ ಪರಭಕ್ಷಕಗಳಾಗಿವೆ. ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರಾಡುತ್ತಲೇ ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಚತುರ ಕೀಟವಾಗಿದೆ. ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾದಾಗ, ಕೆಲ ಜಾತಿಯ ಗೂಬೆ ನೊಣಗಳು ಶತೃಗಳಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಗಾಢವಾದ ಕಸ್ತೂರಿಯಂತಹ ಸುವಾಸನಾಯುಕ್ತ ರಾಸಾಯನಿಕವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇನ್ನೂ ಕೆಲ ಪ್ರಭೇದವು ಸೂರ್ಯಾಸ್ತ ಮತ್ತು ಮುಂಜಾನೆ ಹೆಚ್ಚು ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಉರಿಯುವ ಲೈಟು ಹಾಗೂ ದೀಪಗಳತ್ತ ಸುಳಿದಾಡುವುದು ಉಂಟು. ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ, ದೇಹ, ಕಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ಮೀಸೆಗಳನ್ನು ಸಸ್ಯಗಳ ಕಾಂಡಕ್ಕೆ ಒತ್ತಿ ಹಿಡಿದು ಕುಳಿತು ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯುತ್ತವೆ.

ಗ್ರೀಕ್ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ:

ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ (Etymology)ಯಂತೆ “ಅಸ್ಕಲಾಫಿಡೆ” ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಮೊದಲು 1842 ರಲ್ಲಿ ಫ್ರೆಂಚ್ ಕೀಟಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಜೂಲ್ಸ್ ಪಿಯರೆ ರಾಂಬರ್ ವಿವರಿಸಿದರು. ಈ ಹೆಸರು ಗ್ರೀಕ್ ಅಸ್ಕಲಾಫೋಸ್, ಒಂದು ರೀತಿಯ ಗೂಬೆಯಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಗ್ರೀಕ್ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ, ಅಸ್ಕಲಾಫೋಸ್ ಭೂಗತ ಲೋಕದ ದೇವರು ಹೇಡಸ್‌ನ ಹಣ್ಣಿನ ತೋಟದ ಪಾಲಕನಾಗಿದ್ದನು, ದೇವತೆ ಡಿಮೀಟರ್ ಅವನನ್ನು ಗೂಬೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದಳು ಎಂಬ ಮಾತಿದೆ.

ವೈಮಾನಿಕ ದಾಳಿಕೊರ:

ವಯಸ್ಕ ಗೂಬೆ ನೊಣಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಹಾರುವ, ವೈಮಾನಿಕ ಪರಭಕ್ಷಕಗಳಾಗಿದ್ದು, ಹಾರುವಾಗ ಇತರ ಕೀಟಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡಿ ತಿನ್ನುತ್ತವೆ. ಲಾರ್ವಾಗಳು ಸಹ ಪರಭಕ್ಷಕವಾಗಿದ್ದು, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪರಭಕ್ಷಕ ಕೀಟಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಈ ಗೂಬೆ ನೊಣಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿ ರೈತ ಮಿತ್ರ ಕೀಟಗಳಾಗಿವೆ

ಲೇಖನ: ಶಶಿಧರಸ್ವಾಮಿ ಆರ್. ಹಿರೇಮಠ 
          ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆ