ಬೆರಗುಗೊಳಿಸುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಜೇಡ

    © ಭಗವತಿ ಬಿ. ಎಂ.

ಸೂರ್ಯ ಭೂಮಿಯಿಂದ ಮರೆಯಾಗಿ ಕತ್ತಲು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡು ಸಮಯ ಏಳು ಹತ್ತು ಆಗಿತ್ತು. ಗದಗ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದ ಮೊದಲನೇ ಪ್ಲಾಟ್ ಫಾರಂ ಕಡೆಗೆ ಹೋದಾಗ ಫ್ಲಾಟ್ ಫಾರಂ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಜಾಸ್ತಿಯೇ ಇದ್ದರು.  ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಜಾಗ ಸಿಗುತ್ತದೆಯೇ ಎಂದು ಕಣ್ಣಾಡಿಸಿದೆ. ರೈಲಿಗಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿರುವವರು ಚೇರು, ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಕಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು, ಬ್ಯಾಗುಗಳನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ರೈಲಿಗಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ರು. ಈ ಜನಜಂಗುಳಿ ನಡುವೆ ಹಾದು ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ನಿಂತು ರೈಲಿಗಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತ ಕುಳಿತ ಹದಿನೈದು-ಇಪ್ಪತ್ತು ನಿಮಿಷಕ್ಕೆ, “ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಳ್ಳಾರಿ-ಯಶವಂತಪುರ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಮೈಸೂರು ತಲುಪುವ ಹಂಪಿ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್ ರೈಲು ಸದ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಒಂದನೇ ಫ್ಲಾಟ್ ಫಾರಂಗೆ ಬಂದು ಸೇರಲಿದೆ” ಎಂದು ಮೈಕಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ ತಕ್ಷಣ ಕುಳಿತವರು, ನಿಂತವರು, ತೂಕಡಿಸುವವರ ಕಿವಿ ತಟ್ಟನೆ ನೆಟ್ಟಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಬೋಗಿಗಳು ಬಂದು ನಿಲ್ಲುವ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ನಿಂತು ರೈಲ್ವೆ ಬರುವ ಕಡೆ ಕಣ್ಣಾಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಎಸ್ ಬೋಗಿ ನಿಲ್ಲುವ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ಕಡೆ ಕಣ್ಣಾಡಿಸಿದಾಗ ರೈಲು ಸದ್ದು ಮಾಡುತ್ತಾ ಮಿನುಕು ಮಿನುಕು ಬೆಳಕು ಹತ್ತಿರ ಹತ್ತಿರ ಬಂದ ಹಾಗೆಲ್ಲ ಬೆಳಕು ಉಜ್ವಲಿಸುತ್ತಿತ್ತು.

ಎಸ್ ಒಂದು ಬೋಗಿ ಹತ್ತಿ ಐವತ್ನಾಲ್ಕು ನಂಬರಿನ ಸೀಟು ನೋಡಿದಾಗ ಮೇಲಿನ ಹಂತದ ಸೀಟ್ ಕಾಯುತ್ತಿತ್ತು. ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ಇದ್ದ ಬ್ಯಾಗನ್ನು ತೆಗೆದು ಸೀಟ್ ಮೇಲೆ ಇಟ್ಟು, ಹತ್ತಿದಾಗ ಮುಖಕ್ಕೆ ಎಳೆ ಎಳೆಯಂತಹದ್ದು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಭಾಸವಾಗಿ ಕೈಯಿಂದ ಮುಖವನ್ನು ಸವರಿಕೊಂಡು, ಬ್ಯಾಗ್ ಮುಂದೆ ಸರಿಸಿ ತಲೆ ಇಟ್ಟು ಅಂಗಾತ ಮಲಗಿದೆ.

ಯಾವುದೋ ಸಣ್ಣ ಜೀವಿ ಸರ್ರನೆ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಓಡಾಡಿದ ಹಾಗೆ ಅನಿಸಿತು. ಬದಗ್ಗನೇ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಕೈಯಾಡಿಸಿ ಆ ಕಡೆ ಈ ಕಡೆ ನೋಡಿದೆ. ಕೂದಲು ಎಳೆಗಿಂತ ತೇಳುವಾದ ಎಳೆ ಲೈಟಿನ ಬೆಳಕಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು. ಆ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಎಳೆಯು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಜೇಡ ಸರ್ರನೆ ಕೆಳಗಿಳಿದು, ಮತ್ತೆ ಅದೇ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಮೇಲಕ್ಕೇರಿ ಹಗ್ಗದ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುವ ಸರ್ಕಸ್ಸಿನವನನ್ನು ಸಹ ಮೀರಿಸುವಂತಿತ್ತು. ಗಮನಿಸಿದ ನಾನು, ಕುತೂಹಲದಿಂದ ಎದ್ದು ಕೂರುವಂತೆ ಮಾಡಿತು.

ಮೂರು ಫ್ಯಾನ್ ಗಳು ಗರ ಗರನೇ ಒಂದೇ ಸಮನೆ ತಿರುಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಎರಡು ಫ್ಯಾನ್ ಗಳ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಸುತ್ತ ಮೂರು ಜೇಡಗಳು. ಒಂದು ಬಲೆ ಹೆಣೆದು ನಡುವೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಇನ್ನೊಂದು ಬಲೆ ಹೆಣೆದು ಕೊನೆಯ ಹಂತಕ್ಕೆ ತಲುಪುವ ತವಕದಲ್ಲಿತ್ತು. ಮೂರನೆಯದ್ದು ಬಲೆ ಹೆಣೆಯಲು ಆಗತಾನೆ ಬುನಾದಿ ಹಾಕುತ್ತಿತ್ತು.

ನನಗಂತೂ ಖುಷಿ, ಆಶ್ಚರ್ಯ, ಸೋಜಿಗ ಎಲ್ಲವೂ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿ ಕುತೂಹಲ ಕೆರಳಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಊರ ಮನೆಯ ತೊಲೆಗಳ ಮೂಲೆ, ಸಂದಿ-ಗೊಂದಿ, ಪಾಳು ಬಿದ್ದ ಜಾಗ, ಬಿರುಕು ಬಿಟ್ಟ ಜಾಗ, ಕಲ್ಲು ಬಂಡೆಯ ಇಕ್ಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಜೇಡ ಹೆಣೆದಿದ್ದ ಬಲೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೆ ಹೊರತು, ಜೇಡ ಬಲೆ ಹೆಣೆಯುವುದನ್ನು ನೋಡಿರಲಿಲ್ಲ.

ಜೇಡ ಬಲೆ ಹೆಣೆಯುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಲು ಹತ್ತಿರಕ್ಕೆ ಕಣ್ಣು ಹಾಯಿಸಿದೆ.  ತಕ್ಷಣವೇ ಹೆಣೆಯುವ ಕಾಯಕಕ್ಕೆ ವಿರಾಮ ನೀಡಿ, ಇವನ್ಯಾವನಯ್ಯ ಹಿಂಗೇ ನೋಡುತ್ತಿರುವವನು ಎಂದು ನನ್ನ ಕಡೆ ಮುಖ ತಿರುಗಿಸಿ ನಿಂತಿತು. ಡುಮುಕು ಹೊಟ್ಟೆ, ಹೊಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಕೂದಲುಗಳು, ಹೊಟ್ಟೆಗೆ ಹತ್ತಿಕೊಂಡು ಮುಂಚಾಚಿದ ಮುಖ, ಮುಖದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಎಂಟು ಕಣ್ಣುಗಳಿವೆ ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದೆ, ಕಣ್ಣುಗಳ ಕೆಳಗೆ ಎರಡು ಸಣ್ಣ ಮೀಸೆ, ಮೀಸೆಯ ನಡುವೆ ಬಾಯಿ. ಹೊಟ್ಟೆ ಮುಖದ ಮಧ್ಯ ಕೆಳಭಾಗದಿಂದ ಚಾಚಿದ ಸಮನಾದ ಉದ್ದವಾದ ಎಂಟು ಕಾಲುಗಳು.

ಜೇಡ ಬಲೆ ಹೆಣೆಯುವ ಕಾಯಕ ನಿಲ್ಲಿಸಿದ್ದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ, ಸ್ವಲ್ಪ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಸರಿದು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತಿನ ನಂತರ ಜೇಡ ತನ್ನ ಕಾಯಕ ಆರಂಭಿಸಿತು. ಜೇಡ ಹೊಟ್ಟೆಯೊಳಗಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸುವ ನೂಲನ್ನು ಫ್ಯಾನಿನ ತಂತಿಗೆ ಬಿಗಿ ಹಾಕಿ, ಹೊಟ್ಟೆಯೊಳಗಿಂದ ನೂಲನ್ನು ಹೊರ ಹಾಕುತ್ತಾ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಾ ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸಾಗಿ ಕೊಂಕು ಹಾಕಿ, ಅದೇ ನೂಲಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದು ಅಡ್ಡವಾಗಿ ನೂಲನ್ನು ಬಿಡುತ್ತಾ, ಮತ್ತೊಂದು ಫ್ಯಾನಿನ ತಂತಿಗೆ ಬಿಗಿ ಹಾಕಿ ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದು ದೂರ ಸಾಗಿ ನೂಲು ಬಿಗಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ನಂತರ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಸುತ್ತು ನೂಲು ನೇಯ್ದು.

ನಡುವೆ ಬಂದು ನೂಲಿನಿಂದ ಸಣ್ಣ ವೃತ್ತ ಮಾಡಿಕೊಂಡು, ಅಲ್ಲಿಂದ ಮೇಲೆ ಕೆಳಗೆ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ನೂಲು ಹೆಣೆಯುತ್ತ ಸುತ್ತಲೂ ಹೆಣೆದು, ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ನೂಲನ್ನು ಹೆಣೆಯುತ್ತ ಕೆಳಗಿಂದ ಮೇಲಿನವರೆಗೂ ಹೆಣೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಹೀಗೆ ಹೆಣೆಯುವಾಗ ಕಾಲುಗಳು ಸಾತ್ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದವು. ಜೇಡ ನೋಡ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ ವೇಗವಾಗಿ ಬಲೆ ಹೆಣೆದು ಬೇಟೆಯಾಡಲು ಹೊಂಚು ಹಾಕತೊಡಗಿತು.

ಜೇಡ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿ ಆಗಿದ್ದು, ಕೀಟಗಳು ಬಲೆಯೊಳಗೆ ಸಿಕ್ಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಜಾಗೃತವಾಗಿ, ಬಾಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾದ ಒಂದು ಬಗೆಯ ವಿಷವನ್ನು ಕೀಟಕ್ಕೆ ಚುಚ್ಚುತ್ತದೆ. ಚುಚ್ಚಿದ ಕೂಡಲೇ ಕೀಟದ ದೇಹವೆಲ್ಲ ಕರಗುತ್ತದೆ. ಆಗ ಜೇಡ ಎಳನೀರು ಹೀರಿದ ಹಾಗೆ ಕರಗಿದ ದ್ರವವನ್ನು ಹೀರಿ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

“ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಹೆಣ್ಣು ಜೇಡ ಸ್ವ ಜಾತಿಯ ಗಂಡು ಜೇಡವನ್ನು ಹಿಡಿದು ತಿನ್ನುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಗಂಡು ಜಾತಿಯ ಜೇಡಗಳು ಹೆಣ್ಣು ಜೇಡಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸಲು ಕಷ್ಟಕರ ವಾತಾವರಣ ಇದೆ. ಗಂಡು ಜೇಡಗಳು ತನ್ನ ಸಂಗಾತಿಯನ್ನು ಅರಸಿ ಕೂಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಹೆಣ್ಣು ಜೇಡಗಳಿಗೆ ಆಹಾರವಾಗುತ್ತವೆ” ಎಂದು ತಿಳಿದಾಗ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಎನಿಸಿತು.

ಜೇಡಗಳಿಗೆ ಎಂಟು ಕಾಲುಗಳಿದ್ದರೂ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುವುದು ಅಪರೂಪ. ಯಾವಾಗಲು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಯಾಗಿ ನೂಲಿನೊಂದಿಗೆ ಸಂಚರಿಸುತ್ತ, ಬಲೆಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯುತ್ತ, ಬೇಟೆಯಾಡುತ್ತಾ, ಮೊಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಬಲೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಚೀಲ ಹೆಣೆದು ಸಾಕುವ ಪರಿ ಸೋಜಿಗವೆನಿಸಿತು. ಫ್ಯಾನಿನ ಅಡಿಯ ಗಾಳಿಯ ಅಲೆಗೆ ಮೂರು ಜೇಡಗಳು ನೆಯ್ದ ಬಲೆಗಳು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಿದ್ದವು. ನನ್ನ ಕಣ್ಣುಗಳು ಹಾಗೆಯೇ ನಿದ್ದೆಗೆ ಜಾರಿದ್ದವು.

ಲೇಖನ: ಶರಣಪ್ಪ ಹೆಚ್. ಸಂಗನಾಳ
          ಗದಗ ಜಿಲ್ಲೆ